Nabiał w diecie człowieka jest obecny od bardzo dawna i zdecydowana większość ludzi nie wyobraża sobie codziennej diety zupełnie ogołoconej z nabiału. Jak to jest z tym nabiałem – zdrowy czy nie? Jakie rodzaje nabiału wybierać i jak często go spożywać? Jakie znaczenie ma nabiał w diecie osób odchudzających się? Warto wiedzieć także, na co zwracać uwagę kupując nabiał, by wybierać produkty zdrowe, ekologiczne i jak najmniej przetworzone.

Niemal każdy zetknął się już ze skrajnie odmiennymi opiniami na temat picia krowiego mleka, jednak mleko nie jest jedynym rodzajem nabiału, który budzi kontrowersje wśród specjalistów od żywienia. Podobnie kwestia wygląda w odniesieniu do innych produktów klasyfikowanych jako nabiał – konfrontuje się ich wartości odżywcze, kaloryczność i wpływ na pracę organizmu człowieka, ale ciągle nie ma jeszcze absolutnie jednoznacznej odpowiedzi, jakie rodzaje nabiału są zdrowe, a jakich lepiej unikać.

Nabiał – zdrowy czy nie?

Wyszukując wiadomości na temat nabiału – niezależnie od tego, czy sprawa dotyczy twarogu, żółtych serów czy innych rodzajów nabiału – można znaleźć mnóstwo sprzecznych informacji. Niektóre źródła podają, że sera żółtego powinno się unikać, ponieważ zawiera bardzo dużo tłuszczu i z tego tytułu ten produkt powinien pojawiać się w diecie okazjonalnie. Można dowiedzieć się także, że żółtego sera nie należy sobie żałować, ponieważ jest bardzo bogatym źródłem niezbędnych organizmowi witamin i minerałów, w dodatku są one dobrze przyswajalne. Jeśli chodzi o przewagę żółtego sera nad białym i odwrotnie, to właściwie tyle samo argumentów przemawia za jednym i drugim mimo, że niektórzy są zagorzałymi przeciwnikami jednego czy drugiego z tych produktów.

Do nabiału zwyczajowo kwalifikowane są także jajka, chociaż to właściwie inna, samodzielna grupa żywności. Odnośnie jajek z jednej strony można dowiedzieć się, że są one głównymi odpowiedzialnymi za podwyższony cholesterol u ludzi, a z drugiej jajka stanowią cenne źródło składników odżywczych i powinno się je spożywać nawet kilka razy w tygodniu. Jak w takim gąszczu przeciwstawnych sobie informacji znaleźć właściwe odpowiedzi na pytania związane z obecnością nabiału w diecie?

Co warto wiedzieć o najczęściej spożywanych produktach z grupy nabiału

Jeżeli chodzi o mleko krowie, faktycznie jego spożywanie może być w niektórych przypadkach szkodliwe dla człowieka. Więcej informacji na ten temat można przeczytać tutaj. W przypadku innych produktów z grupy nabiału, największe znaczenie ma ich jakość. Oczywiście tak jak z żadnym innym rodzajem pokarmu nie można przesadzać. Dobrze zbilansowana dieta nie może być zdominowana przez jedną grupę żywności, musi być urozmaicona – tak samo nabiału w diecie nie powinno być za dużo. Trudno jednak byłoby znaleźć osobę, która maślankę pije litrami, a ser żółty spożywa w ilości przeliczanej na kilogramy, dlatego ogólnie można założyć, że względnie zdrowo odżywiająca się osoba nie będzie przesadzała z ilością nabiału w codziennym jadłospisie.

Wybierając więc tego rodzaju produkty zdrowy człowiek nie musi się liczyć tak bardzo z kaloriami czy zawartością białka, warto natomiast dokładnie przeczytać skład i upewnić się, że mamy do czynienia z produktem wartościowym i bogatym we właściwe sobie składniki odżywcze, a nie z produktem wyglądem tylko przypominającym pełnowartościowy odpowiednik, jak to często ma miejsce np. w przypadku serów.

Mleko krowie

Rozmaite badania dowodzą, że jest ono szkodliwe, zwłaszcza dla osób dorosłych. Inne badania z kolei popierają tezę, że mleko korzystnie wpływa na zdrowie człowieka. Prawda pewnie jak zwykle w takich sytuacjach leży gdzieś po środku, a to, czy dana osoba powinna spożywać mleko krowie czy nie, jest indywidualną sprawą jej organizmu. Niemniej jednak nie pozostawia wątpliwości fakt, że mleko krowie spożywane przez dzieci może w niektórych przypadkach przyczynić się do rozwoju alergii.

Z kolei wiele osób dorosłych ma problem z trawieniem znajdującej się w mleku laktozy. Zazwyczaj objawia się to bardziej lub mniej nasilonymi dolegliwościami żołądkowymi, pojawiającymi się po spożyciu mleka. Właśnie to jest często pierwszy objaw takiej nietolerancji. Jeżeli z kolei nie występują żadne dolegliwości, to nic złego się nie stanie jeśli zdrowa osoba od czasu do czasu napije się mleka; jeżeli je lubi i wcale nie zamierza z niego całkowicie rezygnować. Jeżeli natomiast podejrzewa się, że pojawiające się od czasu do czasu kłopoty z układem trawiennym mogą mieć związek ze spożyciem mleka, to warto udać się do lekarza celem rozwiązania tego problemu.

Ser żółty

Bardzo bogate źródło witamin i zdecydowanie lepsze źródło wapnia, niż inne produkty mleczne. Ser żółty zyskał sobie jednak wielu wrogów z uwagi na wysoką kaloryczność i obserwowany niekorzystny wpływ na proces utraty wagi. Ser żółty może również podwyższać poziom cholesterolu. Jeśli chodzi o wybór i zakup żółtego sera, chyba właśnie ten produkt jest najczęściej fałszowany. W sklepach można znaleźć wiele produktów wyglądem nie odbiegających od sera żółtego, wystarczy jednak rzut oka na skład produktu by wiedzieć, że ma się do czynienia z produktem seropodobnym. Lepiej także wybierać klasyczny ser żółty niż różnego rodzaju serki topione, których wartość odżywcza jest zdecydowanie niższa, a jeśli chodzi o zawartość tłuszczu to wartości są porównywalne lub nawet wyższe.

Ser biały/Twaróg

Mniej wartościowy pod względem znajdujących się w nim substancji odżywczych, niż ser żółty, jednak zdecydowanie mniej tłusty. Biały ser bez obaw można włączyć do swojej diety nawet w czasie odchudzania. Nie bez znaczenia jest także niewątpliwa zaleta twarogu, jaką jest lekkostrawność. Nie będą więc obciążały układu trawiennego i nie powinny wywoływać żadnych dolegliwości. Ze względu na niską zawartość tłuszczu nie ma też przeciwwskazań do spożywania białego sera przez osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu.

Jogurt, kefir, maślanka

Tego typu produkty powstają z mleka poddanego procesowi fermentacji. Są to chyba najzdrowsze produkty mleczne, stanowią bogate źródło substancji odżywczych. Bardzo korzystnie wpływają na układ trawienny, a także wspomagają obniżenie poziomu cholesterolu. Bardzo ciekawy jest także fakt, że spożywanie takich produktów stymuluje i wzmacnia naturalną odporność organizmu. Wybierając te produkty należy zwrócić uwagę na ich skład, badając go pod kątem dodatków sztucznych substancji. Najlepiej rzecz jasna wybierać produkty jak najbardziej naturalne. Szczególną uwagę należy poświęcić jogurtom. Obecnie pod tą nazwą obok wartościowych produktów sprzedawane są także artykuły mleczne pełne cukru, sztucznych barwników i innych chemicznych dodatków, których wartość odżywcza jest znikoma. Jeżeli chce się urozmaicić smak jogurtu naturalnego, najlepiej samodzielnie dodać do niego np. miodu, garstkę bakalii czy suszonych owoców. Nie powinno się wybierać wysoko przetworzonych produktów, które często są także bardzo kaloryczne (jak np. wszelkiego rodzaju desery mleczne).

Jajka

Właściwie nie należą one do nabiału, jednak często na potrzeby sklasyfikowania zalicza się je do tej grupy pokarmu. Jajka są doskonałym źródłem wysoko przyswajalnych substancji odżywczych i zdrowe osoby bez problemu mogą je umieścić w swojej diecie. Ostrożność powinny zachować osoby z wysokim poziomem cholesterolu oraz cierpiące na choroby układu krążenia. Mogą jednak spożywać żółtko jajek, ograniczając się do spożywania białka tylko od czasu do czasu (jeżeli lekarz lub dietetyk nie zaleci inaczej). Najlepiej kupować jajka od kur z wolnego chowu, oznakowane symbolem 1 lub 0 na skorupce. Wiele osób zaopatruje się w jajka także u znanych sobie, zaufanych hodowców kur, którzy nie zajmują się produkcją na dużą skalę.

Obecność nabiału w zbilansowanej diecie

Nabiał powinien być obecny w zdrowej, zbilansowanej diecie, jeżeli tylko nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do spożywania poszczególnych produktów. Jeżeli ma się wątpliwości co do tego, czy spożywane produkty nie mają niekorzystnego wpływu na zdrowie, najlepiej przedyskutować sprawę z lekarzem lub dietetykiem. Prawidłowe wyniki badań w dużej mierze potwierdzają, że dieta danej osoby jest właściwa i odpowiedni skomponowana. Niedobory lub nadmiary poszczególnych składników stanowią z kolei podstawę do zmiany diety. Nabiał nie powinien dominować w diecie, jednak bez obaw można spożywać tego typu produkty w rozsądnych ilościach. Ważne jest, aby wybierać te pochodzące ze sprawdzonych źródeł, zdrowe i pełnowartościowe.