Witamina D, zwana także „słoneczną witaminą„, jest niezwykłym składnikiem odżywczym i odgrywa ważną rolę w organizmie człowieka. W ludzkim ciele witamina D produkowana jest pod wpływem ekspozycji na promienie słoneczne, ale jest to niewielka ilość. Jesienią i zimą bardzo wiele mówi się o niedoborach witaminy D i szeroko zalecana jest jej suplementacja – czy słusznie? Co jeszcze warto wiedzieć o witaminie D?

Warto wiedzieć także, że nadmiar witaminy D może być równie niebezpieczny, jak jej niedobór. Do przedawkowania witaminy D może dojść właściwie jedynie w wyniku nieumiejętnej suplementacji (np. przyjmowania witaminy D w kilku suplementach jednocześnie). Ciekawym faktem dotyczącą witaminy D jest to, że nie jest ona w zasadzie „witaminą”, a hormonem – może być wytwarzana przez organizm człowieka. Powszechnie kojarzona jest wyłącznie z tym, że odpowiada za dobry stan kości. Nie jest to jednak jej jedyna cecha.

Jakie funkcje pełni witamina D w organizmie człowieka?

Takim głównym zadaniem witaminy D jest utrzymanie układu kostnego w dobrej kondycji. Podobnie jak inne składniki odżywcze, witamina D również pełni funkcję wspomagającą przy rozmaitych procesach zachodzących w organizmie, m.in. wpływa na prawidłowe działanie układu krążenia. Ważnym faktem jest to, że zbyt niski poziom witaminy D wiązany jest z trudnym w leczeniu schorzeniem tarczycy – chorobą Hashimoto. Jest to jedna z najczęściej występujących chorób kobiecych. Schorzenie to ma nie do końca jasne podłoże autoimmunologiczne. Dowiedziono także, że poziom witaminy D ma znaczenie w przebiegu leczenia choroby, gdzie jej niedobór może obniżać skuteczność terapii leczniczej.

Niedobór witaminy D – czym się charakteryzuje?

Najogólniej mówiąc niedobór witaminy D może bardzo przypominać ogólne przemęczenie. Przy niedoborze witaminy D mogą pojawić się problemy ze snem – nie tylko z jego ciągłością czy zapadaniem w sen, ale także z efektywnością nieprzerwanego snu. Dość charakterystyczną cechą są także bóle mięśni i stawów, czasami pojawiające się przy poruszaniu, ale też mogące występować samoistnie, bez żadnej aktywności. W przypadku dzieci i osób starszych zbyt mała ilość witaminy D może przynieść skutki w postaci problemów z układem kostnym. U dzieci jej niedobór może przyczynić się do zaburzeń prawidłowego rozwoju układu kostnego, u osób starszych natomiast za niski poziom witaminy D może mieć wpływ na rozwój osteoporozy i zwiększoną łamliwość kości. Niektórzy specjaliści twierdzą, że u tych grup suplementacja witaminy D jest nieodzowna. Dbanie o odpowiedni poziom witaminy D jest konieczny także u kobiet w ciąży, ponieważ ma on istotne znaczenie dla rozwoju nienarodzonego dziecka.

Dlaczego witamina D jest tak ważna?

Niezwykle ciekawa jest zależność między poziomem witaminy D a ogólną odpornością organizmu. Niedobór tego składnika zwiększa ryzyko występowania stanów zapalnych w organizmie, wiąże się także z większą podatnością na rozmaite infekcje. Prawidłowy poziom witaminy D to także mniejsze prawdopodobieństwo rozwinięcia się nowotworu. Zbyt niski poziom tej witaminy przyczynia się także do szybszego odkładania się tkanki tłuszczowej, a co za tym idzie do otyłości i wielu chorób z nią związanych, takich jak cukrzyca, choroby układu sercowego i inne schorzenia cywilizacyjne.

Witamina D nie jest także bez znaczenia, jeśli chodzi o dobrą kondycję psychiczną. Jej niski poziom może bezpośrednio wiązać się z depresją. W lekkiej postaci choroba może być leczona także podawaniem tej witaminy. Widać tutaj pewien związek między zjawiskiem depresji sezonowej, a stanów depresyjnych spowodowanych właśnie obniżeniem poziomu witaminy D – na wystąpienie depresji sezonowej ma wpływ także „niedobór słońca”, a to wiąże się również ze zbyt niskim poziomem witaminy D.

Dla własnego zdrowia i dobrego samopoczucia, warto dbać o właściwy poziom witaminy D i nie lekceważyć tego niedocenionego składnika. W sezonie zimowym warto maksymalnie wykorzystywać słoneczne dni – wybrać się na spacer, albo chociaż pójść pieszo zamiast jechać samochodem. Można korzystać także z suplementów zawierających witaminę D, warto jednak najpierw zasięgnąć porady lekarskiej. Jeżeli przyjmuje się kilka różnych suplementów, koniecznie trzeba sprawdzić, czy łącznie nie będą dostarczały zbyt wysokiej dawki jakiegoś składnika. W ten sposób uniknie się przedawkowania witaminy D czy innych mikroelementów.

Źródła witaminy D

W jakich produktach spożywczych znajduje się witamina D? Niewątpliwie najbogatszym źródłem „słonecznej witaminy” są tłuste ryby morskie, takie jak węgorz, łosoś czy makrela, uzupełniać tą witaminę z powodzeniem można także pijąc tran. Ponadto witamina D znajduje się w nabiale (szczególnie w jajkach), są to jednak zbyt małe ilości, by pokryć w 100% zapotrzebowanie na ten składnik.