Warto wiedzieć, jak uniknąć spotkania z gryzącymi stworzeniami oraz jak należy się zachować, kiedy już do takiego spotkania dojdzie. Dzięki temu wiosenne, letnie i jesienne spacery nie przysporzą niemiłych niespodzianek podczas wypoczynku za miastem czy spędzania urlopu na łonie przyrody. Warto wiedzieć również, jak należy postępować, jeżeli dojdzie do pokąsania.

Zbliża się wiosna, a wraz z jej nadejściem wszystko budzi się do życia – także zwierzęta i owady. Szczególnie ta druga grupa nie cieszy się dobrą sławą, a wszystko za sprawą tego, że potrafią uprzykrzyć wypoczynek na świeżym powietrzu, popsuć spacer po lesie, zrujnować imprezę w ogrodzie i tak dalej. Owady są jednak niezbędną częścią ekosystemu, a ich praca na rzecz utrzymania równowagi w przyrodzie jest naprawdę ciężka. Wiele owadów może i wygląda dosyć przerażająco, ale nie mogą one wyrządzić człowiekowi krzywdy i nie powinno się ich bać. Są natomiast wśród owadów i innych stworzeń takie, których ugryzienia faktycznie mogą wyrządzić szkody i ich należy się wystrzegać.

Ugryzienia i ukąszenia – czy da się im zapobiec?

Generalną radą dotyczącą unikania owadów jest unikanie ich siedlisk – zarośli, wysokich traw, zarośniętych brzegów jezior, łąk i tak dalej. Jednak, jeżeli planuje się pieszą wędrówkę, biwak pod namiotem lub spacer po lesie, trudno tutaj mówić o jakiejkolwiek możliwości uniknięcia spotkania z gryzącymi owadami.

Można jedynie nieco zmniejszyć prawdopodobieństwo i częstotliwość takich spotkań, a także odpowiednio się na nie przygotować. Można używać rozmaitych odstraszaczy owadów i próbować bardzo różnych sposobów, jednak taką sprawdzoną metodą zapobiegania kontaktu z owadami jest ubieranie odzieży z długim rękawem i długimi nogawkami. Generalnie lepiej wybrać odzież w stonowanych, naturalnych kolorach, ponieważ jasne lub jaskrawe barwy również mogą wabić owady.

Bardzo dobrym pomysłem jest także czapka z daszkiem lub kapelusz, który przy okazji osłoni przed słońcem. Wydawać by się mogło, że taki sposób sprawdzi się jedynie wiosną i jesienią, latem przecież jest zbyt gorąco. Tymczasem przewiewna, luźna odzież z naturalnych włókien sprawdzi się doskonale i odczuwa się w niej podobny komfort termiczny, jak w przypadku ubrań typowo letnich. Warto więc jeszcze przed sezonem wyposażyć się w taki zestaw odzieży „do zadań specjalnych”, w którym będzie można wygodnie odbywać wszystkie letnie wędrówki i wypoczywać na leśnej polanie czy łowić ryby nad jeziorem.

Osy, pszczoły, szerszenie i mrówki

Te stworzenia towarzyszą nam niemal na każdym kroku, kiedy przebywamy na świeżym powietrzu w sezonie wiosennym i letnim. Szczególnie wszędobylskie osy nierzadko dają się we znaki, w końcu chyba każdy chociaż raz musiał opędzać się od natrętnego owada, zwłaszcza jeżeli jadł lub pił coś słodkiego pod gołym niebem.

Osy są zwabiane przez słodkie, owocowe i kwiatowe zapachy, rzecz jasna przyciąga je także nieodłączny element upalnego lata – lody, oraz napoje gazowane. Szerszenie natomiast zazwyczaj spotyka się w lesie i może je przyciągnąć właściwie dowolne jedzenie. Jeżeli zamierzamy urządzić piknik na łące lub w lesie, wybierając miejsce należy się przyjrzeć, czy w pobliżu nie widać tych owadów, albo tylko czasami pojedyncze egzemplarze. Jeśli nad głową co chwile przelatuje nam pasiasty owad, można podejrzewać, że w bliskiej odległości znajduje się gniazdo tych owadów. Wówczas powinno się zrezygnować z tego miejsca i poszukać innego, ponieważ zostając w tym miejscu będzie się narażonym na nieprzerwane towarzystwo tych stworzeń, a co się z tym wiąże – na ukąszenia.

Pszczoły można spotkać przeważnie na kwiecistych łąkach oraz na polach, trochę rzadziej w lesie. Istotną cechą pszczół jest to, że użądlenie kończy się dla nich śmiercią, dlatego nie są tak impulsywne jak poprzednie dwa owady i rzadziej zdarzają się ukąszenia. Mrówki natomiast są zupełnie niegroźne, jeśli się samemu do nich nie podejdzie. Duże, kopiaste mrowiska widać już z odległości, jednak podziemne mrowiska są trudno dostrzegalne, szczególnie w gęstej trawie. Rozbicie namiotu czy rozłożenie koca na mrowisku gwarantuje bliskie spotkanie z tymi owadami, które będą się starały odpędzić intruza – oczywiście gryząc.

Użądlenie osy lub pszczoły

Użądlenie przez osę zdarza się najczęściej, rzadziej gryzą pszczoły oraz szerszenie – spotkania z tymi ostatnimi są rzadsze (i całe szczęście). Użądlenia dwóch pierwszych są podobne do siebie jeśli chodzi o bolesność. Zasadnicza różnica polega na tym, że osa nie zostawia żądła.

Jeśli nie ma pewności, które z tych stworzeń ukąsiło – trzeba wyjątkowo dokładnie obejrzeć ranę i upewnić się, że w skórze nie zostało żądło, które w dalszym ciągu by sączyło jad. Nie wyciągamy go palcami! Mogłoby to spowodować ściśnięcie pozostałego gruczołu jadowego i uwolnienie większej ilości toksyny.

Żądło wyciągamy pęsetą, chwytając je jak najbliżej powierzchni skóry. Szerszeń również nie zostawia żądła, jednak jego ukąszenie jest bardzo bolesne – naprawdę lepiej trzymać się od nich z daleka. No dobrze, ale jak się zachować, żeby napotkany owad nie użądlił? Nie powinno się wykonywać gwałtownych ruchów, opędzać się rękami od owada, a już na pewno nie próbować go uderzyć ręką. Nawet jeśli uda się trafić, przed śmiercią owad może jeszcze ukąsić. Jeśli nie trafimy – również wzrasta ryzyko użądlenia. Jeżeli owad jest uciążliwy i lata bez przerwy w pobliżu, najlepiej spokojnie odejść kawałek i poczekać, aż się oddali.

Zrozumiałe jest to, że może być to trudne do wykonania, ponieważ wiele osób po prostu boi się tych owadów, jednak nie zmienia to faktu, że zachowanie spokoju pomoże uniknąć ukąszenia. Jeżeli owad usiądzie na skórze lub ubraniu, jeśli już musimy, to lepiej go strącić przy pomocy jakiegoś przedmiotu, nie dłonią, i tak samo – nie opędzać się rękami od owada. Jeżeli zdarzy się wdepnąć w mrowisko lub na nim usiąść, można spodziewać się kilku – kilkunastu ukąszeń, które przypominają ukłucia igłą.

Co zrobić po ukąszeniu?

Przede wszystkim trzeba pamiętać, że każde z nich może powodować uczulenie, a nawet wstrząs anafilaktyczny, dlatego trzeba uważnie obserwować siebie, czy nie występują jakieś dodatkowe objawy. Jeżeli się takie zaobserwuje – jak najszybciej trzeba się skonsultować z lekarzem. Jeżeli symptomy są bardzo silne i szybko narastają, należy niezwłocznie zgłosić się na pogotowie lub wezwać pomoc.

Okolice rany po użądleniu będą czerwone i spuchnięte, najlepiej obrzęk złagodzą zimne okłady, można również przyłożyć plaster cebuli. Miejsca nie wolno ogrzewać, ponieważ to pomoże w rozprzestrzenieniu toksyny. Rana będzie nieco bolesna przez nawet kilka dni, jednak zazwyczaj po tym niemiłym zdarzeniu oprócz wspomnienia nie zostają żadne ślady. Jeżeli doszło do użądlenia wewnątrz jamy ustnej albo użądlenia w twarz lub szyję, konieczna jest konsultacja z lekarzem i jego kontrola nad prawidłowym gojeniem się rany. Miejsca ukąszenia mrówek za to nie wymagają żadnych specjalnych zabiegów, ich toksyna drażni skórę natychmiast w chwili ugryzienia i tylko miejscowo, już po chwili powinny zniknąć dolegliwości, nie występuje także opuchlizna.

Nietypowe objawy po użądleniu

Ważne! czasami zdarza się, że po użądleniu owada błonkoskrzydłego pojawiają się zupełnie nietypowe, pozornie nie związane z nim dolegliwości. Jeżeli zdarzy się coś takiego w niedługim czasie po ukąszeniu, warto na wszelki wypadek zgłosić się z tymi objawami do lekarza i poinformować go o niedawnym użądleniu owada. Oczywiście nie musi mieć to żadnego związku, ale może – uczulenie u każdego daje nieco inne symptomy i zdarzają się pojedyncze przypadki, które są zupełnie niepodobne do tych typowych. Uczulenie na jad os, pszczół, szerszeni i mrówek może się rozwinąć nawet, jeżeli kiedyś już doszło do ukąszenia i nic niepokojącego się nie wydarzyło. Każde kolejne użądlenie zwiększa ryzyko uczulenia na toksynę, szczególnie, jeśli do wielu użądleń dojdzie w tym samym czasie.

Nad wodą – komary i meszki

Komary i meszki – najbardziej niepożądani goście wszystkich imprez na świeżym powietrzu. Środki przeciw komarom to już prawdziwy przemysł, a walka z nimi prowadzona jest na dużą skalę. Właśnie dzięki opryskom są takie sezony, że meszek w mieście nie spotyka się właściwie wcale. Natomiast jeżeli już się pojawią, są niezwykle uciążliwe – atakują równie zażarcie przez cały dzień, a ich ukąszenia są dość bolesne.

Z komarami sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana, bo mimo wszystko i tak każdego lata dają się we znaki. Podczas spędzania czasu na świeżym powietrzu niewątpliwie doświadczy się ich obecności i trudno tego uniknąć. Warto jednak wiedzieć co nieco o komarach, by móc omijać miejsca ich masowego występowania.

Jaja komara rozwijają się w wodzie, nie tylko przy brzegach wód stojących, ale także nad rzekami oraz na terenach podmokłych, np. łąkach zalewowych. Tak więc z oczywistych względów komarów można się spodziewać wszędzie tam, gdzie jest woda. Komary są wyjątkowo ciepłolubne, dlatego im wyższa temperatura, tym będą bardziej aktywne. Co ważne, komary bardzo lubią bezwietrzną pogodę, więc w parny, letni dzień z pewnością będzie można się na nie natknąć. Ulubioną porą komarów jest zmierzch, przed zachodem słońca są najbardziej aktywne. Z kolei tuż po jego zachodzie często można zaobserwować ich nagłe zniknięcie – nawet, jeżeli było ich bardzo dużo. O sposobach na odstraszenie komarów można więcej przeczytać tutaj.

Sposoby na swędzące ukąszenia

Jeżeli już stało się tak, że komary lub meszki pokąsały niemiłosiernie, trudno jest wytrzymać swędzenie skóry. Jeżeli ukąszenia są bardzo liczne, może pojawić się obrzęk, a w niektórych przypadkach nawet podwyższona temperatura. Podstawową zasadą oczywiście jest to, by pod żadnym pozorem nie drapać miejsc po ugryzieniach! Ten odruch daje kilkusekundową ulgę, ale za to zaognia stan zapalny i powoduje jego rozprzestrzenianie, w konsekwencji czego po chwili swędzi jeszcze bardziej. W tej sytuacji dobrze jest obłożyć pogryzioną skórę zimnymi okładami lub posmarować ją octem nałożonym na wacik kosmetyczny, można również przemyć skórę roztworem sody oczyszczonej.

Oczywiście na rynku nie brakuje maści i innych preparatów łagodzących dolegliwości po ukąszeniach, jednak różnie jest z ich skutecznością i warto na początek spróbować tanich, domowych sposobów. Dobrze jest również wypić wapno, jeżeli zostało się dotkliwie pogryzionym przez komary lub meszki, co pomoże zmniejszyć opuchliznę. Bardzo rzadko zdarza się, żeby doszło do wstrząsu anafilaktycznego po ugryzieniach tych owadów. Trzeba jednak pamiętać, że istnieje takie ryzyko i choć mogłoby się wydawać, że meszki i komary są uciążliwe lecz nieszkodliwe, ich ukąszenia mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Groźny wróg – kleszcz

Kleszcze budzą powszechny strach i występują od wiosny do jesieni. Najlepszą ochroną przed kleszczami jest odzież z długim rękawem i długimi nogawkami oraz nakrycie głowy. Kleszcze potrafią bardzo długo wędrować po ciele w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca do wkłucia. Dlatego gruntowny przegląd ciała i odzieży po powrocie z lasu czy z łąki daje dużą szansę na znalezienie kleszcza zanim zdąży ukąsić. Kleszcze niestety są groźne w każdym stadium rozwojowym, a w początkowych fazach są naprawdę bardzo małe i trudne do wypatrzenia.

Kleszcza można usunąć pęsetą lub specjalnymi przyrządami dostępnymi w aptece. Należy to zrobić jak najszybciej po zauważeniu wkłutego kleszcza, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia się chorobami odkleszczowymi. Po usunięciu pasożyta ze skóry trzeba jeszcze przez kilka dni uważnie obserwować miejsce ukąszenia, czy nie pojawia się zaczerwienienie, które może sygnalizować boreliozę. W razie jego zaobserwowania lub złego samopoczucia i wystąpienia takich dolegliwości jak podwyższona temperatura czy nudności, należy zgłosić się do lekarza. Więcej o kleszczach można znaleźć tutaj.

Owady na łące

Miejscami, w którym także jest się w większym stopniu narażonym na ugryzienia owadów, są ogrody, łąki i pastwiska, w szczególności takie w pobliżu wody. Bolesne i niebezpieczne są ugryzienia takich owadów, jak bąk bydlęcy, giez i inne gatunki muchówek. Przeważnie sieją one postrach samym swoim wyglądem, niektóre gatunki osiągają rozmiary tułowia nawet przekraczające 2 centymetry. Na ich atak najbardziej narażone są osoby uprawiające jazdę konną.

Ukąszenia tych stworzeń są bardzo bolesne ze względu ja ich duże aparaty gębowe, którymi wgryzają się w skórę. Po takim ukąszeniu rana może przez jakiś czas krwawić. Nie jest to jednak największe niebezpieczeństwo – tego rodzaju owady po ukąszeniu mogą zostawić w ciele żywiciela swoje larwy. Nie musi do tego dojść, jednak jeżeli doszło do ugryzienia przez takiego owada lub istnieją podejrzenia, że właśnie jeden z nich ukąsił, najlepiej bez zbędnego zwlekania zgłosić się do lekarza. Rozwój larw tych muchówek w ciele może prowadzić nawet do śmierci.

Objawem ugryzienia bąka bydlęcego i innych muchówek jest opuchlizna o dużej średnicy pojawiająca się wokół ranki. Często miejsce to jest bardzo silnie zaczerwienione, twarde i niestety dość mocno bolesne. Ze względu na rozmiary dosyć łatwo jest zauważyć gryzącą muchówkę na skórze, dlatego zwykle nie ma problemu z identyfikacją takiego kąsającego osobnika. Jeżeli podczas wypoczynku w terenie zauważymy, że takie owady często się pojawiają, lepiej opuścić to miejsce i przenieść się w inne.

Czy bać się pająka

Czasami zdarza się ugryzienie przez pająka, jednak te stworzenia bardzo rzadko gryzą ludzi w porównaniu z częstotliwością ugryzień owadów. Najbardziej jadowite są gatunki występujące w specyficznych ekosystemach, np. w jaskiniach czy w roślinności na samym brzegu zbiornika wodnego, dlatego rzadko się można na nie natknąć. Zazwyczaj do ukąszeń dochodzi na łąkach i w ogrodach, a także w mieszkaniach, jeżeli pająk wejdzie do domu.

Warto pamiętać o tym, że pająki stronią od ludzi i nie niepokojone uciekają, dlatego nie powinno się wpadać w panikę na widok pająka. Nie wolno ich zabijać, ponieważ są niezwykle istotne w ekosystemie i właśnie dzięki nim zmniejsza się ilość komarów! Strach pomyśleć, ile by ich było, gdyby nie pająki. Pająk może ukąsić, jeżeli zostanie np. przyciśnięty. Jeżeli się go nie dotyka i zostawi w spokoju, prawdopodobieństwo ugryzienia jest właściwie znikome. Jeżeli już dojdzie do ukąszenia przez pająka, wizualne objawy są zbliżone do tych, które powstają w wyniku użądlenia osy. Można stosować takie same sposoby złagodzenia dolegliwości. Jeśli miejsce wokół ugryzienia staje się gorące a opuchlizna się rozprzestrzenia, trzeba skorzystać z porady lekarskiej.

Jadowita żmija

Najbardziej poważnym ugryzieniem, z jakim można się spotkać w naszym kraju, jest ukąszenie żmii. Jest to jedyny jadowity wąż w Polsce i jego ugryzienie może mieć poważne skutki. Żmija jest jadowita, ale nie w każdym ukąszeniu wstrzykuje jad. Nawet jeśli ugryzienie nie było jadowite, pysk węża pełen jest bakterii, które mogą dostać się do rany. Najczęściej żmije można spotkać w województwie śląskim, małopolskim i podkarpackim. Jednak obecnie te wskazania tracą na znaczeniu, ponieważ już właściwie w całym kraju można się na nie natknąć.Warto więc wiedzieć co nieco o tych zwierzętach na wszelki wypadek; nawet, jeśli w naszej okolicy raczej nie stwierdzono ich występowania. 

Wąż nie jest duży, dorosłe osobniki mierzą na ogół od pół metra do siedemdziesięciu centymetrów. Charakterystyczny dla tych węży jest oczywiście zygzak biegnący przez całą długość grzbietu, jednak ze względu na różnorodne ubarwienie tych węży, czasem jest on trudno dostrzegalny – zwłaszcza u czarnych egzemplarzy. Cechą charakterystyczną są pionowe źrenice, jednak z daleka jest to trudne do zauważenia.

 Żmija a niegroźny zaskroniec

Łatwo je odróżnić od zupełnie nieszkodliwego zaskrońca, który ma po bokach głowy dwie żółte plamy, jest on też znacznie większy. Warto wiedzieć także, że innym gatunkiem, który można spotkać w terenie, jest wąż eskulapa, który ma brązowy grzbiet i znacznie jaśniejszy, słomkowy brzuch. Można też spotkać zaskrońca rybołowa, który jest nakrapiany i żyje przy zbiornikach wodnych. Kolejnym polskim wężem jest gniewosz plamisty, cechuje się  on dużą, ciemną plamą na głowie. Wszystkie te węże są niejadowite i nie kąsają ludzi. Znając te cechy charakterystyczne dość łatwo stwierdzić, czy spotkało się żmiję.

Żmije przebudzają się ze snu już w marcu, jeżeli jest ciepło. Jeżeli dojdzie do spotkania ze żmiją, przede wszystkim należy się ostrożnie wycofać. Wąż nie jest agresywny i pozostawiony w spokoju nie ukąsi. Do ugryzienia może dojść tylko wtedy, jeśli żmija nie może uciec, lub jeśli się na nią po prostu nadepnie. Rzecz jasna nie wolno w żadnym wypadku szturchać żmii patykiem, a już absolutnie brać jej do ręki. W momencie ukąszenia nie czuje się bólu, dlatego może się zdarzyć, że osoba ugryziona nawet nie widziała węża i nie wie, w którym momencie doszło do ugryzienia.

Objawy ukąszenia przez węża

Objawy ukąszenia żmii w postaci duszności, zawrotów głowy i mdłości pojawiają się w czasie od kilkunastu minut nawet do pół godziny po ugryzieniu. Śladem są dwie słabo widoczne i niewielkie ranki, które czasami krwawią jeszcze chwilę po ukąszeniu. Jeżeli przytrafi się taka sytuacja, pomoc lekarska jest niezbędna i trzeba jej zasięgnąć jak najszybciej – niezwłocznie udać się do placówki medycznej. Jeśli nie jest to możliwe, trzeba zadbać o to, by osoba ugryziona jak najmniej się poruszała, pomoże to nieco spowolnić rozprzestrzenianie się toksyny, a następnie wezwać pomoc. Można nieco ucisnąć miejsce powyżej rany (np. kawałkiem materiału), ale nie za mocno, żeby nie zatrzymać krążenia w kończynie. Nie wolno absolutnie samodzielnie wyciskać jadu czy nacinać miejsca ukąszenia!

Żmije zazwyczaj kąsają bardzo nisko, w stopę lub w okolice kostki. Dlatego dobre buty trekkingowe lub kalosze stanowią wysokiej skuteczności zabezpieczenie przed ugryzieniem. Do lasu nie powinno się chodzić w klapkach, sandałach i innych odkrytych, letnich butach.

Pasożyty

Niestety one również mogą zaatakować, chociaż niechętnie się o nich mówi. Takim problemem mogą być pluskwy – małe owady pijące krew, które zamieszkują wąskie przestrzenie, np. szczeliny między materacem a ramą łóżka. Żerują nocami, a ich ugryzienia początkowo mogą być niezauważone, ale sygnałem ich obecności są drobne plamki krwi na pościeli. Z czasem ugryzienia zaczynają uczulać i wiążą się ze swędzeniem, a rozdrapywanie tych ranek może prowadzić do zakażenia. W tej sytuacji niezbędna jest dezynsekcja domu, inaczej trudno pozbyć się tych stworzeń.

Do przeszłości nie odeszła jeszcze wszawica – groźna choroba pasożytnicza, którą do domu mogą przynieść np. dzieci po powrocie z kolonii letnich. W przypadku odkrycia tej choroby, której objawy są dosyć oczywiste – ciągłe drapanie się po głowie i widoczne owady oraz ich jaja – należy reagować natychmiast. Pasożyty mogą przenosić się bardzo szybko na kolejnych członków rodziny i inne osoby z bliskiego otoczenia dziecka. Wszy zwalcza się przy pomocy specjalnych środków dostępnych w aptece.

Leśne utrapienie – strzyżaki

Są także stworzenia z rodzaju muchówek, które pewnie nie każdy spotkał; ale bez wątpienia pierwsze spotkanie z nimi może być prawdziwym szokiem. Chodzi o strzyżaki, pasożyty żerujące na zwierzynie leśnej. Ich zachowania nie są jeszcze dobrze poznane i istnieją sprzeczne informacje co do tego, czy mogą gryzą ludzi. Prawdopodobnie nie żerują na człowieku, ale moją ukąsić. Tym, co jest bezdyskusyjnym i sprawdzonym faktem, jest ich doskonałe przystosowanie do pasożytowania i spotkanie z nimi, nawet mimo braku dokuczliwych ukąszeń, to prawdziwy horror.

Strzyżaki wyglądem przypominają nieco kleszcze, ale są większe i mają sześć odnóży (to owady, a kleszcze są pajęczakami). Ich wygląd jest bardzo osobliwy, bo do tego mają jeszcze skrzydła – co sprawia, że bez trudu doganiają człowieka. Po tym, jak znajdą się na ciele, odrzucają skrzydła i natychmiast uciekają w trudno dostępne miejsca. Bardzo trudno je strząsnąć, ich odnóża mają pazurki, którymi się przyczepiają. Trudno je także zgnieść, ich pancerzyki są bardzo twarde. Atakują stadami, natychmiast chowają się we włosach i pod ubraniem, bardzo trudno się ich pozbyć.

Można je spotkać w lasach, szczególnie późnym latem i wczesną jesienią. Czasami zdarza się tak, że nagle pojawiają się tłumnie w miejscu, w którym wcześniej wcale nie występowały. Jak ich uniknąć? Nie jest to łatwe. Udało się jednak zaobserwować, że lubią zacienione miejsca i występują w skupiskach, tzn. w jednym miejscu jest ich pełno, a sto metrów dalej może nie być wcale. Jeżeli zauważymy jednego czy dwa, najlepiej przebiec kawałek, zatrzymać się w nasłonecznionym miejscu i tam się rozejrzeć, czy już ich nie ma. Jeżeli siadają na ubraniu już od samego wejścia do lasu, nawet rezygnacja ze spaceru po lesie nie wydaje się takim złym pomysłem.

Kiedy ugryzie pies

Zdarzają się również pogryzienia przez psa. Największe niebezpieczeństwo stwarzają duże psy, które właściciele spuszczają ze smyczy w parku czy w podmiejskim lesie. Jeżeli zdarzy się, że taki pies ugryzie, ale można ustalić jego właściciela, problem jest nieco mniejszy. Przynajmniej można wykluczyć wściekliznę, jeżeli właściciel posiada aktualną książeczkę szczepień, niemniej ranę i tak powinien zobaczyć lekarz.

Gorzej sytuacja się rysuje, kiedy agresywnego psa spotka się podczas spaceru, a nigdzie nie widać jego opiekuna. Jeżeli dojdzie do ugryzienia, nawet powierzchownego i niezbyt groźnie wyglądającego, natychmiast należy zgłosić się do lekarza ze względu na ryzyko zarażenia wścieklizną lub tężcem. W przypadku, kiedy rany są głębokie lub rozległe, należy wezwać pogotowie.

Jak uniknąć ugryzienia przez psa? Przede wszystkim, nie wolno dotykać obcych psów ani pozwalać na to dzieciom, nawet jeżeli pies jest na smyczy! Jeżeli dziecko koniecznie chce pogłaskać zwierzaka, obowiązkowe jest zapytanie właściciela o zgodę. Dopiero za jego pozwoleniem i pod jego nadzorem można dotknąć zwierzę. Psy bez smyczy można puszczać wyłącznie na swoim, ogrodzonym terenie oraz w miejscach do tego wyznaczonych (np. wybiegi dla psów). Jednak niestety zdarzają się osoby, które tego nie przestrzegają. Jeżeli na drodze pojawi się puszczony luzem pies, który jest zainteresowany przechodzącą osobą lub po prostu agresywny, należy zachować spokój, nie patrzeć psu w oczy i nie uciekać. Jeżeli pies warczy, szczeka i nie pozwala odejść, trzeba zasłonić rękami głowę i szyję, można spróbować wezwać kogoś na pomoc. Pierwsza pomoc w przypadku pogryzienia jest podobna jak w przypadku innych zranień.

Coś mnie ugryzło! Ale co?

Jeżeli pojawią się objawy, które mogą świadczyć o ukąszeniu – zaczerwienienie, obrzęk, bolesność danego miejsca, widoczna ranka po ugryzieniu – należy podjąć próbę łagodzenia tych objawów przez okłady z lodu, cebuli, roztworu sody oczyszczonej, rozpuszczonego wapna lub picie wapna. Dotyczy to wyłącznie sytuacji, kiedy nie występują objawy dodatkowe; takie jak wysoka gorączka, nudności, ogólne złe samopoczucie, duszności i wszelkie inne symptomy mogące zagrażać zdrowiu. W tej sytuacji należy się niezwłocznie udać do lekarza. Podobnie jeśli nie występują inne objawy, ale ugryzione miejsce nie reaguje na zastosowane zabiegi przez 2-3 dni. Nie dotyczy to również podejrzenia groźnego ugryzienia, np. kiedy są wątpliwości, czy pies, który ugryzł był szczepiony na wściekliznę. W takich przypadkach należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty.