Wolne rodniki są substancjami, które są naturalnie produkowane przez organizm człowieka jako produkt uboczny procesów metabolizmu komórkowego. Ich występowanie w nadmiarze jest szkodliwe dla organizmu. Aby zniwelować negatywny wpływ wolnych rodników niezbędne są antyoksydanty – przeciwutleniacze, które neutralizują destrukcyjne działanie wolnych rodników.

Co warto wiedzieć o równowadze między tymi substancjami?

Organizm sam produkuje antyoksydanty. W niektórych sytuacjach dochodzi jednak do zaburzenia tej równowagi. Dzieje się tak, kiedy produkcja wolnych rodników jest zbyt duża, a wydzielanie antyoksydantów zbyt niskie. Wydzielanie wolnych rodników wzmaga wiele czynników, które określane są jako elementy niezdrowego stylu życia. Wtedy dochodzi do stresu oksydacyjnego, wywołanego nadmiarem utleniaczy, czyli wolnych rodników. Co ciekawe, do zachwiania tej równowagi może dojść także u osoby, która stara się prowadzić zdrowy tryb życia. Jednym z czynników mogących prowadzić do wystąpienia stresu oksydacyjnego, jest regularny, intensywny wysiłek fizyczny. Także wtedy niezbędna jest dieta bogata w antyoksydanty.

Na czym to polega i dlaczego jest to ważne dla zdrowia?

Zbalansowana ilość wolnych rodników jest korzystna dla organizmu, stanowi m.in. element systemu odpornościowego. Nadmierna ilość wolnych rodników, które są substancjami reaktywnymi, może prowadzić do uszkodzeń komórek. Istnieją przesłanki świadczące o tym, że ma to wpływ na rozwój nowotworów. Ich nadmiar może wpływać także na zwiększenie ryzyka wystąpienia lub rozwoju wielu chorób. Zbyt duża ilość wolnych rodników sprzyja także przedwczesnemu starzeniu się, czego obawiają się zwłaszcza kobiety. Nadmiarowi wolnych rodników przypisuje się także sprzyjanie rozwojowi chorób układu krążenia, zwłaszcza miażdżycy.

Neutralizacja nadmiaru wolnych rodników

Pojawieniu się wolnych rodników w nadmiarze bardzo sprzyja niezdrowy tryb życia, w zasadzie we wszystkich jego aspektach. Należy tu zaliczyć m.in. palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, niezdrową dietę, chroniczne przemęczenie i długotrwały stres. Zwiększona ilość wolnych rodników może być także wywołana czynnikami, których niestety nie sposób pozbyć się od ręki. Należy do nich zanieczyszczenie środowiska, w szczególności powietrza. Powietrze złej jakości działa na człowieka bardzo destrukcyjnie, zarówno zewnętrznie, jak i wewnątrz.

Przemiany, w wyniku których powstają wolne rodniki, napędza także przyjmowanie leków i suplementów diety. Obecnie jest to dość poważny problem. Stoi za tym szeroki dostęp do leków i innych środków bez recepty (suplementów diety, środków specjalnego przeznaczenia medycznego itp.). Nieumiejętne i nadmierne przyjmowanie rozmaitych preparatów może przynieść zdrowiu znacznie więcej kłopotów, niż korzyści. Najlepszym sposobem dbania o dostarczenie organizmowi poprzednich składników jest dobra dieta. Właściwe odżywianie jest podstawą profilaktyki zdrowotnej, pozwala uniknąć wielu kłopotów ze zdrowiem. Tak też jest w przypadku antyoksydantów, które najlepiej przyjmować naturalnie z pokarmem.

Antyoksydanty w diecie

W jakich produktach znajdziemy antyoksydanty? Antyoksydanty należy uzupełniać tylko w sposób naturalny, czyli pozyskiwać je z pożywienia. Sztuczna suplementacja może się okazać bardzo niekorzystna i przyczynić się do powstania problemów zdrowotnych zamiast je rozwiązać. Trzeba zatem pamiętać, aby w diecie znajdowały się składniki bogate w antyoksydanty.
Właściwości przeciwutleniające mają produkty zawierające flawonoidy. Zaliczają się do nich w zasadzie wszystkie herbaty, kakao (oczywiście naturalne, nie rozpuszczalne i słodzone), czerwone wino, aronia, jagody, borówki amerykańskie, dzika róża, żurawina, zielone warzywa (jarmuż, szpinak) czy owoce cytrusowe. Najważniejsza jest jednak właściwie zbilansowana, zdrowa dieta – dzięki niej uniknie się nie tylko zgubnego działania wolnych rodników, ale też ogólnie przyczyni się do poprawy stanu zdrowia.