Zmiana dotychczasowego trybu życia jest nieodzowna w przypadku wielu chorób, jak cukrzyca czy choroba wieńcowa oraz po przebyciu zawału czy udaru. Zmiany są konieczne dla utrzymania dobrego efektu rehabilitacji, profilaktyki wtórnej, a także w celu zminimalizowania ryzyka znacznego postępowania choroby oraz pogorszenia stanu zdrowia. Prowadzenie zdrowego stylu życia jest również oczywiście doskonałą prewencją przeciw wystąpieniu wielu chorób, w tym tych określanych jako choroby cywilizacyjne.

Obecnie znacznie zwiększa się świadomość społeczna oraz zrozumienie wagi tego problemu, osoby dorosłe w każdym wieku decydują się na zmianę dotychczasowych przyzwyczajeń oraz wpajają dzieciom od najmłodszych lat podstawy zdrowego stylu życia.

Co trzeba zrobić, aby żyć zdrowo? Czy zmiana jest potrzebna?

Stara, znana zasada „lepiej zapobiegać niż leczyć” znajduje dosłowne odzwierciedlenie z zdrowym stylu życia. Dzięki zachowaniu podstawowych zasad możliwe jest uchronienie się przed zachorowaniami w przyszłości oraz przed nawrotami chorób wcześniej rozwiniętych. Na zdrowy styl życia składa się kilka czynników:

• aktywność fizyczna,
• higiena psychiczna i osobista,
• zdrowe odżywianie,
• wypoczynek aktywny i bierny,
• brak nałogów,
• pozytywne nastawienie,
• odpowiedni rytm dzienny i długość snu.

Aktywność fizyczna

Jest ona niezbędna do utrzymania dobrego stanu zdrowia i odpowiedniej wagi. Nie oznacza to oczywiście konieczności wyczynowego uprawiania sportów, wystarczy nieco mobilizacji, by nabrać nawyku systematycznego wybierania się na przejażdżki rowerowe czy marsze z kijkami Nordic Walking. Należy pamiętać, że poziom i rodzaj aktywności fizycznej powinien być odpowiednio dostosowany do wieku, stanu zdrowia oraz osobistych możliwości. Dawkę ruchu z czasem można zwiększać, obserwując swoje reakcje można samodzielnie dozować sobie wysiłek, warto pamiętać jednak, by uprawianie sportu rozpoczynać stopniowo, małymi krokami, tak aby sobie nie zaszkodzić.

Higiena osobista i higiena psychiczna

Są to równie ważne czynniki wpływające w stopniu znacznym na nasze zdrowie. Przez higienę osobistą należy rozumieć nie tylko codzienne dbanie o czystość, ale także monitorowanie swojego stanu zdrowia i nie zaniedbywanie pojawiających się objawów. Lekceważenie występujących symptomów może doprowadzić do rozwoju choroby. Higiena osobista oznacza zatem kompleksowe dbanie o cały organizm. Psychiczny aspekt higieny jest niemniej ważny dla zdrowego trybu życia. Należy pamiętać o unikaniu stresu, znaleźć sposoby na ukojenie nerwów, nie rezygnować z wypoczynku psychicznego, pozwolić swojemu umysłowi odpocząć i nabrać sił. Dzięki odpoczynkowi psychicznemu można sobie lepiej poradzić ze stresem, rozwiązaniem komplikacji oraz realizacją zadań. Brak higieny psychicznej bardzo często odbija się na zdrowiu fizycznym.

Właściwa dieta

Zdrowe odżywianie jest aktualnie tematem bardzo często pojawiającym się w mediach, szeroko komentowanym i niezwykle popularnym. Na rynek artykułów spożywczych wprowadzane są co raz to nowe produkty opatrzone słowem „eko” i „light”, nie warto jednak bez zastanowienia ulegać tej modzie. Nawet niskotłuszczowe i ekologiczne produkty nie zagwarantują nam zdrowego odżywiania bez zrównoważenia diety. Podstawą prawidłowego odżywiania powinny być produkty pełnoziarniste i tłuszcze roślinne, uzupełnieniem warzywa i owoce, dopełnieniem rośliny strączkowe, orzechy, ryby, drób i jajka, dodatkiem nabiał, a czerwone mięso i słodycze powinny pojawiać się w zdrowej i zrównoważonej diecie jedynie sporadycznie. Oprócz tego można stosować suplementy witaminowe, należy pamiętać jednak, że nie jest to substytut prawidłowej diety.

Wypoczynek

Powinien być przede wszystkim aktywny, ten element zdrowego stylu życia można śmiało połączyć z elementem aktywności fizycznej. Spacerując w pięknych okolicznościach przyrody czy pływając na basenie można doskonale wypocząć. Nie trzeba rezygnować całkowicie z wypoczynku biernego, każdy czasem potrzebuje posiedzieć spokojnie w wygodnym fotelu i poczytać książkę, nie można jednak przesadzać i doprowadzić do całodziennego wylegiwania się (często łączonego dodatkowo z podjadaniem między posiłkami, co jest niekorzystne dla zdrowia).

Pozbycie się niezdrowych nawyków

Brak nałogów oznacza zaprzestanie zażywania nikotyny i sporadycznie spożywanie alkoholu (oczywiście jeśli nie ma przeciwwskazań zdrowotnych). Oczywiście mała kawa czy herbata nie jest zbrodnią przeciw własnemu zdrowiu, o ile lekarz nie zaleci inaczej. Napoje te powinny być jednak ograniczane, najzdrowsza dla ludzkiego organizmu jest woda, warto również pić niedosładzane soki owocowe i warzywne.

Życie w zgodzie z naturalnym rytmem

Odpowiedni rytm dzienny oznacza m.in. regularne spożywanie posiłków ( w ciągu dnia powinno być ich pięć, ostatni na kilka godzin przed snem) i znalezienie czasu na codzienną aktywność fizyczną – chociaż kilkunastominutową gimnastykę czy krótki spacer, jeśli brakuje czasu na więcej. Długość snu powinna być dostosowana do aktywności w ciągu dnia oraz indywidualnych potrzeb. Ogólnie przyjęte optimum to osiem godzin, może się to jednak nieco różnić w poszczególnych przypadkach. Warto pamiętać, że wyspany i wypoczęty organizm lepiej funkcjonuje, poprawnie działają procesy wewnętrzne, umysł działa wydajnie i człowiek jest pełen energii – a, jak mówi stare przysłowie, „w zdrowym ciele zdrowy duch”.

Połączenie tych elementów przy dobrym nastawieniu i pozytywnym myśleniu da bardzo dobre wyniki, korzystnie wpłynie na zdrowie oraz podniesie znacząco jakość codziennego życia.