Warto wiedzieć, jakich zasad należy przestrzegać, aby bezpiecznie spędzić wakacyjny wyjazd oraz bezpiecznie podróżować. Dobrze jest również przypomnieć sobie podstawowe wiadomości z zakresu pierwszej pomocy, aby móc odpowiednio zareagować w sytuacji zagrożenia. Jeżeli poświęci się odpowiednio dużo uwagi bezpieczeństwu, są wielkie szanse na to, że z letniego wypoczynku wróci się zregenerowanym i w pełny sił; wyłącznie z dobrymi wspomnieniami.

Rozpoczęło się lato, a wraz z nim także letnie podróże Polaków. Wakacyjne wyjazdy to czas beztroskiego relaksu i błogiego wypoczynku. Na letni wyjazd często czeka się z niecierpliwością cały rok i szczegółowo planuje się każdy jego dzień. Oczywiście każdy chce, by jego wakacje wypadły idealnie. Niestety sezon letni to również czas większej ilości wypadków. Akcji informacyjnych promujących bezpieczne wakacje jest w tym okresie bardzo dużo, jednak przeważająca większość z nich jest adresowana do dzieci. Warto jednak również dorosłym przypominać zasady bezpiecznego wypoczynku, w końcu odpowiadają oni nie tylko za siebie, ale także za swoje rodziny.

Przygotowanie do bezpiecznego wyjazdu

Pierwsze zasady bezpieczeństwa, których należy przestrzegać, pojawiają się już podczas przygotowań do podróży. Rzecz jasna koniecznie trzeba mieć zapisane wszystkie niezbędne numery alarmowe w telefonie komórkowym. Kolejną bardzo ważną rzeczą, która musi się znaleźć w telefonie komórkowym, jest numer ICE (In Case of Emergency). Pod tak zapisanym kontaktem w książce kontaktów w telefonie powinien się znaleźć numer do osoby, którą należy powiadomić w razie wypadku. Ta osoba powinna też móc udzielić ratownikom ważnych informacji na temat stanu zdrowia tego, kto wpisał jej numer jako ICE. Jeżeli tych osób jest więcej, warto dodać kilka kontaktów, w razie gdyby nie można było połączyć się z jednym numerem. ICE jest oznaczeniem międzynarodowym, rozpoznawanym właściwie na całym świecie, dlatego nie ma obaw, że tak zapisany kontakt nie zostanie rozpoznany.

Trzeba pamiętać także o odpowiednim schowaniu i zabezpieczeniu wszystkich dokumentów oraz pieniędzy. Nigdy nie powinno się przechowywać całej gotówki w jednym miejscu i w żadnym wypadku nie wolno trzymać kartki z numerem PIN razem z kartą bankomatową (najlepiej w ogóle zrezygnować z zapisywania numeru pin).

Opieka zdrowotna na wyjeździe

Bardzo ważną sprawą, której należy dopełnić przed wyjazdem, jest ubezpieczenie. Rodzaj takiego ubezpieczenia będzie się różnił w zależności od tego, jakie ma się plany wakacyjne. Konieczne jest także sprawdzenie przed wyjazdem, w jakich punktach u celu podróży można uzyskać pomoc medyczną. Jeżeli wyjeżdża się do sanatorium lub innego ośrodka kuracyjnego, pomoc medyczna w nagłych przypadkach zwykle świadczona jest na miejscu. Jeżeli natomiast wyjeżdża się do ośrodka wypoczynkowego, warto wiedzieć, że poza miejscem zamieszkania tak samo można korzystać z POZ (podstawowej opieki zdrowotnej), jak w swojej przychodni. Obecnie nie jest już potrzebne noszenie ze sobą dowodu ubezpieczenia, wszystko może zostać sprawdzone w przychodni po numerze pesel pacjenta.

Jeżeli chodzi o wycieczki zagraniczne, przed wyjazdem koniecznie trzeba udać się do właściwego dla siebie ze względu na miejsce zamieszkania oddziału NFZ, aby uzyskać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego EKUZ, honorowaną w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Przy wyjazdach poza UE, najlepiej zasięgnąć konkretnej porady dotyczącej tego, jakie formalności są konieczne przed wyjazdem do danego kraju. Warto wiedzieć, że w niektórych przypadkach wymagane są obowiązkowo poszczególne szczepienia. Takich porad można zasięgnąć m.in. w biurze podróży. Wybierając się na zagraniczny wyjazd, należy koniecznie mieć zapisane dane kontaktowe do konsulatu polskiego w państwie, które jest celem podróży.

Podręczna apteczka

Przed wyjazdem konieczne jest także przygotowanie podręcznej apteczki. Obok podstawowych środków opatrunkowych, warto mieć także leki doraźnie pomagające przy częstych dolegliwościach. Należy wziąć tutaj pod uwagę środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, leki na problemy żołądkowe (które niestety często zdarzają się na wyjazdach) i wszystkie inne, których zdarza się używać na co dzień (np. tabletki na zgagę czy lek na zapalenie dróg moczowych). Apteczka musi być wyposażona także w środki chroniące przed owadami (szczególnie przed kleszczami), a także w środek, który złagodzi podrażnienie w miejscu ewentualnego ukąszenia. Warto mieć ze sobą również wapno do rozpuszczania w wodzie, które należy zażyć, jeśli nagle pojawi się jakaś łagodna reakcja alergiczna. Bardzo ważne jest również to, aby mieć ze sobą odpowiedni zapas leków stale przyjmowanych, który wystarczy na cały czas trwania wyjazdu.

W przypadku podróży z dzieckiem, należy zróżnicować zabierane ze sobą lekarstwa – muszą być takie, które będą odpowiednie dla dzieci oraz te, które mogą przyjmować osoby dorosłe. Wiele leków przeznaczonych dla dorosłych mogą przyjmować także dzieci powyżej 12 lat lub o odpowiedniej wadze. Wyposażając apteczkę warto dokładnie informować farmaceutę, dla kogo mają być przeznaczone dane leki. Jeżeli wybiera się w podróż samochodem, zdecydowanie warto wyposażyć się w apteczkę samochodową.

Planowanie podróży

Punktem pierwszym wakacyjnego wyjazdu jest oczywiście podróż. Podstawową kwestią jest tutaj wybranie odpowiedniego środka lokomocji. Przy krótszych wyjazdach, nie wymagających ogromnego bagażu, warto wybierać środki komunikacji publicznej (jeżeli umożliwiają w miarę komfortowe dotarcie na miejsce).

Podczas podróżowania pociągiem czy autobusem, najwięcej uwagi trzeba poświęcić pilnowaniu bagażu. W pociągu, podczas opuszczania przedziału, bagaż podręczny należy bezwzględnie zabrać ze sobą. Wiadomo, że do toalety nie sposób pójść z ogromną walizką, ale też taki bagaż będzie złodziejowi trudniej ukraść. Nie powinno się opuszczać przedziału czy wagonu na moment przed zatrzymaniem się pociągu na stacji, ponieważ ten moment może wykorzystać złodziej i po prostu wysiąść z czyimś bagażem. W przypadku podróżowania autobusem, podczas postoju nie powinno się opuszczać pojazdu zostawiając na siedzeniu swój bagaż podręczny, jeżeli na czas postoju autobus pozostaje otwarty i każdy może swobodnie do niego wejść. Utrata bagażu jeszcze przed dotarciem na miejsce wypoczynku to bez wątpienia nie jest to, co chciałoby się najbardziej zapamiętać ze swoich wakacji. Oczywiście z dużą ostrożnością należy podchodzić do wszystkich przypadkowych znajomości zawieranych w podróży. Jeżeli to możliwe, najlepiej także nie spać w podróży.

Bezpieczna podróż samochodem

Przy długich wyjazdach, jak np. kilkutygodniowy pobyt w sanatorium, bagaż często jest tak duży, że samotna podróż pociągiem czy autobusem właściwie nie wchodzi w grę. Z takiego czy innego powodu mnóstwo osób decyduje się na wyjazd na wakacje samochodem. Każdy zna wakacyjny obrazek zakorkowanych dróg, szczególnie tych prowadzących na wybrzeże. Nikt nie lubi stać w korku i wiadomo, że jest to bardzo irytujące, jednak korki nie znikną tylko z tego powodu. Najlepszym wyjściem jest założenie czasu podróży z bardzo dużym marginesem. Jeżeli podróż pójdzie gładko, będzie to po prostu miłe zaskoczenie i kilka dodatkowych godzin spędzonych w miejscu docelowym. Jeżeli natomiast to się nie uda i utknie się w korku, nie będzie się rwało włosów z głowy i zgrzytało zębami ze złości na to, że nie zdąży się na miejsce w wybranym czasie.

Każdego roku tak wiele mówi się o tym, że pośpiech jest największym wrogiem bezpiecznej podróży. Mimo tego i tak zawsze znajdzie się ktoś, do kogo to nie dotarło. Warunki na naszych drogach są takie a nie inne i nie ma rady, trzeba się do nich dostosować. Przecież na wakacje nie jedzie się codziennie i naprawdę nie zaszkodzi, jeżeli podróż potrwa trochę dłużej, za to będzie spokojna i bezpieczna.

Zaplanuj więcej czasu na podróż

Planując podróż z marginesem czasu, kierowca nie będzie także odczuwał takiej presji wyprzedzania. Fakt, że komuś się spieszy, naprawdę nie upoważnia do tego, aby wyprzedzać inne auto pod górkę na podwójnej ciągłej. To przykre, jednak taki obrazek bez wątpienia znany jest wszystkim kierowcom. Nikt nie lubi tego uczucia, kiedy wyjeżdża zza zakrętu i widzi, że na jego pasie jedzie auto wprost na czołówkę, które dosłownie cudem umyka na swój pas w ostatniej chwili. Nie dopuszczajmy do takich sytuacji i nie śpieszmy się nadmiernie.

Czasem takie karkołomne manewry, które stanowią zagrożenie dla kierowcy, jego pasażerów i innych uczestników ruchu, tak naprawdę skracają podróż dosłownie o kilka minut. Ile razy w końcu widzi się takiego niecierpliwego kierowcę, który bardzo ryzykował wyprzedzając kolejne auta w niedozwolonych miejscach, a w końcu utknął za ciężarówką dosłownie kilka samochodów z przodu. Czas jego podróży skrócił się właściwie niezauważalnie, a przy osiąganiu tej redukcji stworzył kilka sytuacji zagrażających bezpieczeństwu na drodze.

Letnie niebezpieczeństwa

Po dotarciu na miejsce i ulokowaniu się w pokoju, bardzo chętnie korzysta się z czasu wolnego i uroków miejsca, które się odwiedziło. Jeżeli chodzi o najczęstsze letnie wypadki i niebezpieczne sytuacje, zdecydowanie najmniej można ich spotkać w miejscach w centralnej części kraju, w oddaleniu od wody. Są to jednak miejsca, które nie cieszą się dużą popularnością, jeśli chodzi o wakacyjny wypoczynek. Wiadomo, że ludzie chętnie relaksują się nad jeziorem, na nadmorskiej plaży czy na górskich szlakach.

Tam jednak czeka znacznie więcej potencjalnych zagrożeń. Na początku warto przypomnieć o tych, które można spotkać wszędzie. Jednym z nich jest udar cieplny, który może się przytrafić w każdym miejscu – warunkiem jest tylko upał. Jeżeli przebywa się długo w miejscu o dużym nasłonecznieniu, koniecznie trzeba pamiętać o odpowiedniej ochronie przed słońcem – kremach z filtrem UV, nakryciu głowy, znalezieniu w pobliżu zacienionego miejsca na ewentualny odpoczynek. Kolejną bardzo ważną rzeczą jest odpowiednie nawadnianie organizmu, latem najlepiej zawsze mieć przy sobie butelkę z wodą. Przy bardzo wysokiej temperaturze lepiej się zbytnio nie forsować, szczególnie, jeżeli stan zdrowia nie jest idealny. Kolejnym wakacyjnym zagrożeniem, na które można natknąć się na terenie całego kraju, są kleszcze. Nie powinno się bagatelizować tych stworzeń, ponieważ choroby odkleszczowe są bardzo groźne i mogą stwarzać niebezpieczeństwo dla życia. Więcej informacji o kleszczach i o tym, jak ich unikać, można znaleźć tutaj.

Bezpieczeństwo nad wodą

Potencjalne niebezpieczeństwo stwarzają akweny wodne. Temat ten jest wałkowany do przysłowiowego znudzenia we wszystkich mediach i każdego roku, niemniej każdego lata woda zbiera ogromne żniwo. Zupełnie zrozumiałe jest to, że przy wysokich temperaturach aż się prosi o wskoczenie do chłodnej wody i bez wątpienia jest to jedna z największych atrakcji podczas letniego wypoczynku. Aby pływanie w akwenach było tylko dobrą zabawą, a nie doprowadziło do tragedii, należy przede wszystkim cały czas zachować zdrowy rozsądek i nie dać się za bardzo ponieść wakacyjnemu szaleństwu.

Każdego roku jednym z głównych powodów utonięć jest alkohol. Niby każdy wie, że po alkoholu (nawet małej dawce) nie wolno się kąpać w morzu, rzece i jeziorze. Niestety po smutnych statystykach widać, że często jest to wiedza wyłącznie teoretyczna. Trzeba naprawdę zdać sobie sprawę z tego, że alkohol znacznie osłabia człowieka, wpływa na jego motorykę oraz zdolność oceny sytuacji. W wodzie będzie to zupełnie inaczej odczuwalne, niż podczas spokojnego siedzenia na kocu. Zaniechanie spożywania alkoholu przed kąpielą to podstawowa zasada bezpieczeństwa nad wodą.

Letnie kąpiele

Podczas kąpieli w jeziorze wypoczywające osoby zazwyczaj spotykają dwa najczęściej występujące zagrożenia. Pierwszym z nich jest przecenianie własnych możliwości i umiejętności pływackich. Spokojna woda, niewielka powierzchnia jeziora, doskonale widoczny przeciwległy brzeg i znajdujący się przy nim pomost – nic, tylko dostać się tam wpław. Mówi się, że z pływaniem jest jak z jazdą na rowerze, i teoretycznie to prawda – nie zapomina się, jak pływać. Zapomina się za to o tym, że jeśli zaniedbało się kondycję fizyczną i jest się wyłącznie pływakiem sezonowym, ta sprawność nie będzie już taka sama jak lata temu. Do przepływania długich dystansów potrzebna jest doskonała kondycja fizyczna i wyćwiczone mięśnie, dzięki czemu uniknie się atakującego znienacka skurczu. Po przepłynięciu kilkudziesięciu metrów zmęczenie może być tak silne, że dopłynięcie do wyznaczonego sobie celu okazuje się już być niemożliwe. Przecenienie swoich możliwości i umiejętności oraz popisy to niestety częste przyczyny utonięć.

Kolejne zagrożenie stanowią skoki do wody, zwłaszcza „na główkę”. Każdego roku niestety zdarzają się kolejne przypadki zlekceważenia tego niebezpieczeństwa, czego wynikiem jest trwałe kalectwo lub śmierć. Podstawową zasadą jest to, aby skakać do wody tylko w miejscach do tego wyznaczonych. Nie wolno w żadnym wypadku skakać tam, gdzie nie zna się głębokości i nie sprawdziło się dna. Trzeba pamiętać o tym, że dno pracuje i się zmienia, szczególnie w rzece może się zmienić diametralnie nawet w ciągu doby.

Zdradliwe morze

Kąpiel w morskich falach to jedna z najbardziej lubianych rozrywek turystów nad Bałtykiem. Oczywiście im większe fale, tym lepsza zabawa, ale tylko do pewnego momentu. Jeżeli na strzeżonym odcinku plaży jest wywieszona czerwona flaga informująca o zakazie kąpieli, to nie jest to złośliwość ratownika ani chęć popsucia plażowiczom zabawy, ale decyzja podyktowana względami bezpieczeństwa.

Jeżeli fale nie są zbyt okazałe, ale wywieszono czerwoną flagę, prawdopodobnie jest to spowodowane wystąpieniem bardzo silnych prądów wstecznych, tzw. cofki. Prądy wsteczne z łatwością potrafią przewrócić dorosłą, postawną osobę i wciągnąć ją wgłąb morza lub pod wodę. Trzeba pamiętać o tym, że morze to żywioł i nawet wytrawny pływak jest bezradny w obliczu jego siły. Nie jest więc rozsądne ignorowanie czerwonej flagi i kąpanie się w najlepsze poza strzeżonym kąpieliskiem. Fale bywają bardzo zdradliwe, często zupełnie niespodziewanie dochodzi do tragedii.

Każdego roku w wodach Bałtyku tonie wiele osób, lepiej więc wziąć sobie do serca zasady bezpiecznej kąpieli w morzu i uniknąć niebezpiecznych sytuacji. Często zdarza się, że turyści za nic nie chcą zrezygnować z kąpieli, skoro już raz w roku wybrali się nad morze. Czerwona flaga wcale ich nie odwodzi od realizacji tego planu. Cóż, lepiej podarować sobie ryzykowną kąpiel, a zamiast tego cieszyć się spacerami brzegiem morza i beztroskim odpoczynkiem na plaży, niż jedną nierozważną decyzję przypłacić życiem.

Bezpieczeństwo w górach

Wielu zapalonych piechurów i miłośników widowiskowych krajobrazów każdego roku przyciągają góry. Górskie wędrówki to również niezwykle popularny sposób spędzania czasu podczas wakacyjnego wyjazdu, rokrocznie tysiące osób wyrusza na górskie szlaki. Nie można jednak ruszać w drogę bez odpowiedniego przygotowania, a szlak musi zostać odpowiednio wybrany.

Po pierwsze, na wędrówkę po górach trzeba zabrać ze sobą coś do picia, suchy prowiant, założyć wygodne buty i koniecznie spakować do plecaka odzież przeciwdeszczową. To nic, że w chwili wyruszania w drogę na niebie nie ma ani jednej chmury. W przeciągu pół godziny niebo może już być zaciągnięte chmurami, pogoda w górach potrafi zmieniać się w niewiarygodnym wręcz tempie. Oczywiście warto zapoznać się z prognozą pogody na dzień planowanej wycieczki, jednak nie należy sztywno trzymać się tych informacji i zakładać, że nie ma możliwości, by doszło do załamania pogody. Jeżeli pogoda bardzo się popsuje i po drodze piechurów spotka burza, koniecznie należy zejść z otwartej przestrzeni oraz bezwzględnie unikać samotnych wysokich punktów w otoczeniu oraz zbiorników wodnych. Burze w górach bywają gwałtowne, jednak zwykle są krótkotrwałe.

Przed wyjściem na wędrówkę

Bardzo ważne jest, aby przed wyruszeniem na wędrówkę zostawić wiadomość, dokąd się wybiera oraz podać przybliżoną godzinę powrotu. Można poinformować znajome osoby, które nie wybierają się w trasę lub zostawić informację w ośrodku, w którym się nocuje. Dzięki temu przedłużająca się nieobecność zostanie zauważona i w razie potrzeby będzie możliwość podania odpowiednim służbom celu wyprawy, z której jeszcze nie wrócili piechurzy.

Niezwykle ważny jest również wybór odpowiedniego szlaku. Trzeba zdecydować się na taki, który będzie odpowiadał możliwościom kondycyjnym uczestników wędrówki, a nie tylko brać pod uwagę, który szlak w okolicy jest najbardziej atrakcyjny. Górska wędrówka to nie to samo co nawet bardzo długi spacer po płaskim, jednostajnym terenie. W innym przypadku w połowie drogi może się okazać, że dalsza wędrówka jest już niemożliwa, a i brakuje też sił na powrót.

Koniecznie trzeba mieć ze sobą również naładowany telefon komórkowy z zapisanym numerem alarmowym GOPR. Zdecydowanie ułatwi to sytuację w razie wystąpienia nieprzewidzianych kłopotów. Jeżeli na trasie rozpęta się burza, telefon należy na ten czas wyłączyć. Jeżeli chodzi o fotografowanie na trasie, jeżeli w danym punkcie są barierki, to nie po to, aby popsuć turystom ujęcia. Pod żadnym pozorem nie wolno ich przekraczać, ryzykuje się wówczas upadkiem ze stromego zbocza, co jest śmiertelnym niebezpieczeństwem. Więcej o przygotowaniach do pieszej wędrówki można znaleźć tutaj.

Niebezpieczne sytuacje

Zasady zachowania bezpieczeństwa na wakacjach są bardzo ogólne, najważniejszą z nich jest zachowanie zdrowego rozsądku. Wakacje nie powinny zwalniać z myślenia i dbania o bezpieczeństwo swoje i bliskich, a także osób w otoczeniu. Niemniej jednak nie zawsze uda się uniknąć zagrożeń. Jeżeli widzi się, że ktoś uległ wypadkowi lub znalazł się w niebezpieczeństwie – np. z plaży widać, że ktoś nie może poradzić sobie z falami i zaczyna się topić – nie należy czekać, aż ktoś inny wezwie pomoc, tylko zrobić to samemu. Zawsze lepiej, żeby kilka osób zgłosiło to samo zajście, niż nie zrobił tego nikt w przekonaniu, że na pewno ktoś inny się tym zajmie.

Jeżeli świadek zdarzenia potrafi samodzielnie udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym i sytuacja nie stanowi dla niego zagrożenia, powinien przystąpić do udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej. To jest niezwykle ważne, bardzo często ratuje życie poszkodowanej osobie. Warto pamiętać, że działając w dobrej wierze i zgodnie ze swoimi umiejętnościami, nie ponosi się odpowiedzialności za ewentualny błąd podczas udzielania pierwszej pomocy. Jeżeli nie ma takich umiejętności lub sytuacja nadal jest groźna, należy po pierwsze wezwać pomoc. Następnie trzeba zabezpieczyć miejsce zdarzenia i czekać na przybycie odpowiednich służb. Jeżeli dojdzie do wypadku, nie powinno się przemieszczać osoby, która mu uległa; chyba, że pozostanie w danym miejscu i pozycji będzie stwarzało dla niej zagrożenie. Sezon letni to czas wypoczynku i dobrej zabawy, jednak bezpieczeństwo ZAWSZE powinno być na pierwszym miejscu.