Czy klimat rzeczywiście wpływa na zdrowie i samopoczucie człowieka? Nowoczesne badania balneologiczne dowodzą, że unikalne właściwości poszczególnych mikroklimatów faktycznie mają znaczenie dla skuteczności terapii leczniczych oraz stymulują naturalne procesy regeneracji organizmu. Leczenie wspomagane właściwościami klimatu obecnego w danym miejscu określane jest jako klimatoterapia i stanowi nieodłączną część leczenia uzdrowiskowego.

Przekonanie o leczniczych właściwościach klimatu funkcjonuje już od wieków. Nie wszyscy wierzą w to, że klimat tak po prostu może mieć lecznicze właściwości. Wydawać by się mogło, że klimat nie ma aż tak dużego wpływu na zdrowie człowieka. Dowiedziono jednak, że warunki klimatyczne mają ogromne znaczenie. Nawet osoby, które cieszą się dobrym zdrowiem i są wolne od chorób przewlekłych, mogą bardzo silnie odczuwać zmiany klimatyczne. Wszystko zależy także od indywidualnej wrażliwości człowieka na bodźce klimatyczne. Czasami po wyjeździe na urlop i całkowitej zmianie miejsca zauważa się pewien rodzaj zmęczenia, rozdrażnienia czy senności. Bardzo możliwe, że za to odpowiada właśnie zmiana klimatu, z której nawet można nie zdawać sobie sprawy. Wybierając miejsce wypoczynku warto zwracać uwagę na lokalne uwarunkowania klimatyczne, nie tylko aby uniknąć dolegliwości związanych z aklimatyzacją, ale też by wybrać klimat, który korzystnie wpłynie na zdrowie.

Jakie znaczenie ma rodzaj klimatu

Warto wiedzieć, że ten sam rodzaj klimatu może bardzo różnie wpływać na poszczególne osoby. Warto sięgnąć pamięcią do swoich wyjazdów w ostatnich latach i zastanowić się nad tym, czy wypoczynek był faktycznie efektywny i czy wróciło się z takiego wyjazdu z nową energią i w pełni sił. Jeżeli odpowiedź jest przecząca, a wyjeżdżało się zwykle w obrębie tej samej krainy geograficznej, być może winny niezadowalającemu wypoczynkowi jest właśnie klimat. Co ciekawe, ciągle bardzo rzadko bierze się ten czynnik pod uwagę, wybierając miejsce na wyjazd, mimo że jest to również bardzo istotne dla udanego wypoczynku. Jeżeli wyjeżdża się na krótko, lepszym wyjściem będzie wybranie miejsca o klimacie zbliżonym do tego, w którym przebywa się na co dzień – najważniejsze, by było tam czyste powietrze.

Przy dłuższym wyjeździe można się pokusić o zupełną zmianę klimatu, jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań zdrowotnych. Organizm będzie potrzebował więcej czasu na aklimatyzację, więc dopiero po kilku dniach przyzwyczai się do nowych warunków i będzie można w pełni korzystać z walorów klimatycznych. Jeżeli chodzi o kwestię tego, po jakim czasie właściwości klimatyczne zaczynają rzeczywiście wpływać na zdrowie człowieka, głosy są bardzo różne. Mówi się, że wystarczy chociażby tydzień aby odnieść korzyści dla zdrowia, inne opinie mówią o minimum dwóch lub trzech tygodniach, żeby organizm zaczął reagować pozytywnie. Nie ma jednak wątpliwości co do tego, że największe korzyści zdrowotne przyniesie kilkutygodniowa zmiana klimatu.

Wybór rodzaju klimatu

Jeżeli chodzi o wyjazdy lecznicze ze skierowaniem z NFZ lub ze skierowaniem ZUS, właściwości klimatu również brane są pod uwagę przy wyborze odpowiedniego miejsca dla danego pacjenta. Są takie schorzenia, które właściwie wykluczają możliwość pobytu np. w górach czy nad morzem. Czasami pojawia się problem, jeżeli przeciwwskazaniem do pobytu w danym regionie geograficznym jest inna choroba niż ta, która jest bezpośrednim powodem skierowania do uzdrowiska. W tej sytuacji bardzo ważne jest, aby we wniosku o skierowanie lekarz wyraźnie zaznaczył taką informację.

Jeżeli natomiast ktoś wybiera się prywatnie do sanatorium, warto by przy wyborze wziął pod uwagę nie tylko profil leczenia i standard ośrodka, ale też krainę geograficzną, w jakiej się on znajduje. Warto skonsultować ze swoim lekarzem, czy wybór, jakiego zamierzamy dokonać, jest słuszny ze względu na posiadane choroby. Warto się upewnić, czy nie kolidują one z klimatem, w jakim zamierza się przebywać. W przeciwnym razie podleczenie jednej dolegliwości może spowodować zaostrzenie się innych. Nie powinno się lekceważyć uwarunkowań klimatycznych, nawet jeśli dość sceptycznie się podchodzi o jego rzeczywistego oddziaływania. Szkoda by było rozczarować się dopiero po przyjeździe na miejsce i zmagać się ze złym samopoczuciem, zamiast efektywnie wypoczywać. Wybór odpowiedniego klimatu jest równie ważny, jeżeli wyjeżdża się na zwyczajny urlop. Nie dotyczy to wyłącznie kuracji.

Jaki rodzaj klimatu dla kogo

Jaki klimat wybrać? Komu będzie sprzyjał dany rodzaj klimatu? Wiele głosów wskazuje, że bardzo ważna jest sama zmiana klimatu, chociaż raz do roku. Taki zabieg dostarczy organizmowi nowych bodźców i będzie stymulował jego pracę. Czasami wystarczy jednak niewielka zmiana, jeżeli z różnych powodów wyjazd w bardziej odległe miejsce nie jest możliwy. Dla osób mieszkających w miastach, osłabionych zanieczyszczeniem powietrza i przebywaniem w klimatyzowanych pomieszczeniach, najważniejsze jest to, by wyjechać w miejsce o czystym powietrzu.

Jeziora

Bardzo dobrym pomysłem, niemal uniwersalnym dla wszystkich, jest wyjazd nad jezioro. Otaczające je lasy działają jak wielkie filtry, klimat jest łagodny i łagodnie bodźcowy, neutralny. Wypoczynek w takim miejscu będzie sprzyjał zwalczaniu stresu, zrelaksowaniu się i psychicznemu wypoczynkowi. Niestety pojezierza to nienajlepsze miejsce dla alergików; szczególnie, jeśli w okolicy jeziora występują lasy liściaste lub mieszane. Wysoka wilgotność powietrza decyduje również o tym, że wypoczynku nad wodą powinny unikać osoby cierpiące na schorzenia stawów, ponieważ mogą one w takim miejscu odczuwać wzmożone dolegliwości.

Lasy

Łagodny klimat można znaleźć także na nizinach. Wypoczynek w takim regionie powinny wybierać osoby starsze, niziny polecane są także chorującym na serce. Nizinny klimat jest także bardzo sprzyjający w rekonwalescencji po ciężkich chorobach lub poważnych operacjach. Na nizinach nie brakuje również lasów, a leśny mikroklimat również doskonale służy sercowcom i osobom zmagającym się z przewlekłym stresem. Taki klimat jest bezpieczny dla osób w każdym wieku, dlatego nizinne lasy doskonale nadają się na cel rodzinnej wycieczki.

Warto zauważyć również walory płynące z naturalnych olejów eterycznych, którymi nasycone jest leśne powietrze. Bardzo dobrze oddziałuje na drogi oddechowe, udrażnia je i ułatwia oddychanie. Pobyt w lesie także znakomicie dotlenia organizm. W okresie letnim bardzo duże znaczenie ma również to, że leśne tereny są zacienione. Dla osób, które źle znoszą wysokie temperatury lub tych, którzy powinni unikać oddziaływania promieni słonecznych na skórę, jest to argument wielkiej wagi. Jeżeli letnie leżakowanie na nadmorskiej plaży lub wycieczki górskimi szlakami w pełnym słońcu są niemożliwe, wypoczynek w lesie stanowi doskonałą alternatywę. Do lasów nie powinni jednak wybierać się alergicy, szczególnie w okresach pylenia roślin.

Morze

Na miejsce wypoczynku bardzo chętnie wybierane są regiony o silnie bodźcowym klimacie – pas nadmorski oraz góry. Jeżeli chodzi o zdrowe osoby, taka duża zmiana w stosunku do klimatu, w którym się żyje na co dzień, jest bardzo wskazana. Wiele osób nie wyobraża sobie lata bez wyjazdu nad morze. Nadmorski aerozol bardzo korzystnie wpływa na pracę układu oddechowego, tamtejsze powietrze dostarcza do organizmu wielu ważnych pierwiastków. Nad morzem bardzo dobrze czują się alergicy, ponieważ jest tam niskie stężenie alergenów w powietrzu.

Kąpiele słoneczne doskonale poprawiają nastrój, o ile może się bez większych przeszkód przebywać na słońcu (pamiętając oczywiście o odpowiedniej ochronie przeciwsłonecznej i nawadnianiu organizmu). Pobyt nad morzem, nawet w okresie letnim, również doskonale wzmacnia odporność. Powszechnie wiadomo, że bogaty w jod nadmorski aerozol bardzo korzystnie wpływa na zdrowie osób z niedoczynnością tarczycy. Pomimo wielu zalet, mikroklimat morski nie będzie służył każdemu. Pobytu nad morzem powinni unikać rekonwalescenci, gdyż ostry nadmorski klimat nie będzie sprzyjał powrotowi dla zdrowia. Osoby z rozwiniętymi chorobami serca i układu krążenia (szczególnie z chorobą wieńcową) również powinny pomyśleć o innym miejscu na wyjazd, niż pobrzeża Bałtyku. Tak jak klimat nad morzem będzie służył osobom z niedoczynnością tarczycy, tak może zaszkodzić tym, którzy cierpią na nadczynność tarczycy. Pobyt nad morzem nie jest także polecany meteoropatom!

Góry

Bardzo wymagający jest klimat górski. wiąże się to także z wysokością bezwzględną, na jakiej znajdują się górskie miejscowości. Wyjazd w góry będzie idealnym pomysłem na urlop dla wszystkich, którzy chcą się pozbyć zbędnych kilogramów. Chodzenie górskimi szlakami do duże wyzwanie dla organizmu i mobilizuje go do wytężonej pracy, przez co jest znacznie lepiej dotleniony i szybciej spala tkankę tłuszczową.

W górach doskonale wypoczną osoby przemęczone i przepracowane. Górski klimat, ale i wspaniałe widoki i zielone otoczenie, pomagają łagodzić stres oraz odzyskać równowagę psychiczną. Aby w pełni korzystać z górskich dobrodziejstw, warto wcześniej zadbać o swoją kondycję fizyczną. Spędzając czas na świeżym powietrzu aktywnie, będzie można najlepiej dotlenić swój organizm. Wpłynie to także na oczyszczenie organizmu z toksyn oraz znacznie poprawi wygląd i koloryt skóry – z tego względu górskie wędrówki poleca się również osobom zmagającym się z chorobami dermatologicznymi. Pobytu w górach powinny unikać osoby, które mają problemy z ciśnieniem, ze względu na gwałtowne zmiany ciśnienia atmosferycznego w tym klimacie. Inne choroby układu sercowo-naczyniowego również stanowią przeciwwskazanie do wyjazdu w góry. Podobnie jak klimat nadmorski, silnie bodźcowy górski klimat również nie jest wskazany meteoropatom.

Klimat za granicą

A jak to jest z wyjazdami zagranicznymi? Cóż, często w relacjach osób, które pierwszy raz wypoczywały latem w ciepłych krajach, pojawia się zdziwienie tak wysoką temperaturą. Wiadomo, można sobie obejrzeć prognozę pogody, jednak cyfry na mapie w żadnym wypadku nie robią takiego wrażenia, jak odczuwanie na własnej skórze palącego słońca i oddychanie ciężkim, parnym powietrzem. Przed wybraniem celu podróży warto przemyśleć, czy jest się gotowym na znacznie większe upały, niż te, które zna się z kraju.

Jeżeli nie jest się miłośnikiem wysokich temperatur, do ciepłych kurortów lepiej wybrać się zimą, kiedy temperatury są niższe. W bardzo wysokich temperaturach źle mogą się czuć osoby, które mają problemy z krążeniem. Jeżeli szuka się raczej chłodniejszych klimatów, niż nasze polskie, warto odwiedzić kraje na północy Europy. Są może mniej popularne od gorących kurortów, jednak nie brak w nich przepięknych, wartych odwiedzenia miejsc. A klimat? Nieco chłodny, ale powietrze jest świeże i rześkie. Ze względu na obecność dużych terenów leśnych w Skandynawii, tamtejsze powietrze bardzo dobrze wpływa na organizm człowieka. W takich miejscach odnajdą się doskonale przede wszystkim miłośnicy pieszych wędrówek, jezior i pięknej przyrody.

Wpływ klimatu na urlopowy wypoczynek

Lato zaczyna się za kilka dni. Jeżeli jeszcze nie ma się sprecyzowanych planów i rozważa różne opcje na letni wypoczynek, warto przemyśleć wszystko jeszcze raz – tym razem biorąc pod uwagę uwarunkowania klimatyczne. Zamiast na przykład niejako „z urzędu” jechać nad morze, tylko dlatego, że jeździ się tam co roku, lepiej się zastanowić, czy faktycznie wraca się z takiego wyjazdu wypoczętym i czy pobyt tam jest korzystny dla zdrowia. Ważne, żeby przeanalizować sprawę uczciwie. Wiadomo, że po roku negatywne wrażenia (jeśli takie były) już się nieco zatarły i nie są takie wyraźne, jak były świeżo po powrocie. Może męczyła wysoka temperatura i ostre słońce lub bardzo silny wiatr. Analogicznie, jeśli zawsze jeździ się w góry – bo są piękne i można w nich odpocząć od zgiełku – ale pojawiają się tam takie dolegliwości jak bóle głowy, ogólne osłabienie czy ospałość, być może nie jest to słuszny kierunek urlopowej podróży.

Jeżeli w swoich poprzednich doświadczeniach urlopowych odkryło się pewne powtarzające się niedogodności, powinno się przemyśleć, jakie było ich źródło. Może tego lata wybierze się chociażby wypoczynek w zacisznej miejscowości nad jeziorem, otoczonej lasami? Jeżeli dotychczas coś było nie tak w wakacyjnych wyjazdach, zdecydowanie warto spróbować jakiejś odmiany i odejść od swojego urlopowego schematu. W kraju naprawdę  nie brakuje cudownych miejsc na wypoczynek, wystarczy pomysł i trochę zaangażowania w poszukiwanie. Również za granicą jest mnóstwo miejsc, w których klimat świetnie wpłynie na zdrowie, a ponadto są bardzo atrakcyjne turystycznie. Poszukiwania czas zacząć!